Badanie ultrasonograficzne (badanie USG) to bezpieczne i bezbolesne badanie obrazowe, które umożliwia ocenę narządów wewnętrznych oraz wykrycie różnorodnych nieprawidłowości w organizmie. USG jest powszechnie stosowane zarówno u osób dorosłych, jak i u dzieci. Większość badań USG nie wymaga specjalnego przygotowania. Dotyczy to m.in. USG stawów, szyi (tarczycy, węzłów chłonnych, ślinianek), jąder, pachwin, płuc, a także badania Doppler kończyn. Pacjenci, u których badanie wykonywane jest po raz kolejny proszeni są o zabranie ze sobą posiadanych wyników badań. Zaleca się również założenie wygodnej odzieży, która ułatwi jego przeprowadzenie.

Niektóre badania USG wymagają jednak odpowiedniego przygotowania, aby uzyskać wiarygodny i precyzyjny obraz diagnostyczny. Należą do nich m.in.:

USG jamy brzusznej

Badanie USG jamy brzusznej wymaga odpowiedniego przygotowania, które różni się w zależności od wieku pacjenta.

Przygotowanie dorosłych pacjentów obejmuje:

• Na czczo przez co najmniej 6-8 godzin przed badaniem. W tym czasie nie należy spożywać posiłków ani napojów.

• W dniu badania nie należy żuć gumy ani palić papierosów.

• Jeśli to możliwe, prosimy o przyjęcie leków stałych po badaniu. W przypadku konieczności ich zażycia przed badaniem, należy popić je niewielką ilością wody (ok. ½ szklanki).

• U pacjentów z tendencją do wzdęć nie ma potrzeby stosowania preparatów zmniejszających ilość gazów w jelitach.

Zaleca się również zabranie ze sobą wcześniejszej dokumentacji medycznej, w szczególności wyników poprzednich badań USG tego obszaru.

USG jamy brzusznej u niemowląt i dzieci

Przygotowanie do badania różni się w zależności od wieku dziecka:

• Dzieci do 1. roku życia – zaleca się, aby dziecko było nakarmione przed badaniem (pokarm płynny).

• Dzieci w wieku 1–3 lat – mogą spożyć posiłek, jednak nie bezpośrednio przed badaniem.

• Dzieci w wieku 4–10 lat – dopuszcza się spożycie posiłku, ale należy zachować możliwie jak najdłuższy odstęp przed badaniem.

• Dzieci powyżej 10. roku życia – obowiązują takie same zalecenia jak w przypadku osób dorosłych (pozostanie na czczo przez 6–8 godzin).

W ramach badania jamy brzusznej, jeśli oceniany jest układ moczowy, dzieci potrafiące kontrolować oddawanie moczu proszone są o przystąpienie do badania z pełnym pęcherzem.

USG układu moczowego

Badanie USG układu moczowego obejmuje ocenę nerek i pęcherza moczowego, a u mężczyzn także ogólną ocenę prostaty (gruczołu krokowego).

Aby uzyskać prawidłowy obraz, pacjent powinien zgłosić się na badanie z pełnym pęcherzem, co oznacza wypicie 1 do 1,5 litra niegazowanych płynów (najlepiej wody) na co najmniej godzinę przed badaniem. Ważne jest, aby nie tylko ilość wypitych płynów, ale również czas, który upłynął od ich spożycia, pozwolił na wytworzenie odpowiedniej ilości moczu. Tylko wtedy możliwa jest dokładna ocena kształtu pęcherza, grubości jego ścian i zarysów. Po pierwszej części badania pacjent wychodzi do łazienki, aby opróżnić pęcherz, a następnie wraca na ocenę ewentualnego zalegania moczu.

Na dobę przed badaniem zaleca się szczególną uwagę na dietę — należy unikać napojów gazowanych oraz wybierać łatwostrawne produkty, aby zapobiec wzdęciom, które mogłyby zniekształcić obraz i wpłynąć na wynik badania. Na badanie warto przynieść wyniki poprzednich badań USG tej okolicy lub innych wyników medycznych, które mogą pomóc w postawieniu diagnozy.

USG piersi

Badanie USG piersi nie wymaga specjalnego przygotowania i może być wykonane w dowolnym momencie cyklu menstruacyjnego. Dla uzyskania jak najlepszego obrazu zaleca się jednak wykonanie badania w pierwszej fazie cyklu, najlepiej do 10–12. dnia, licząc od początku miesiączki.

Nie ma potrzeby modyfikowania diety ani podejmowania innych przygotowań przed badaniem. Ważne jest jednak, aby przed wizytą dokładnie oczyścić skórę piersi z dezodorantów, balsamów czy pudrów – mogą one pogarszać jakość obrazu.

Zaleca się ubranie, które umożliwia łatwy dostęp do badanej okolicy oraz zdjęcie biżuterii z górnej części ciała.

Na badanie warto zabrać wyniki wcześniejszych USG piersi oraz mammografii, jeśli były wykonywane.

USG ginekologiczne

USG ginekologiczne nie wymaga specjalnego przygotowania. Nie ma potrzeby pozostawania na czczo, a badanie może być przeprowadzone o dowolnej porze dnia. Na wizytę warto zabrać wyniki wcześniejszych badań USG, również tych wykonanych przez powłoki brzuszne.

Krwawienie z dróg rodnych nie stanowi przeciwwskazania do wykonania USG ginekologicznego. Wręcz przeciwnie – jeśli krwawienie budzi niepokój, konsultacja i badanie są jak najbardziej wskazane.

Wróć