Wkładka domaciczna, inaczej określana jako spirala, to obecnie jedna z najskuteczniejszych metod antykoncepcji. Wkładka ma kształt litery „T” i jest umieszczana w jamie macicy, aby utrudnić tym samym przemieszczanie się plemników i zapobiec zapłodnieniu. Wkładki domaciczne dzielą się na dwa podstawowe rodzaje: wkładki hormonalne, które uwalniają hormon odpowiedzialny za antykoncepcję oraz miedziane wkładki niehormonalne, które nie zawierają hormonów.
Jak działa wkładka hormonalna?
Hormonalna wkładka domaciczna wykorzystuje specjalny system uwalniający hormon podobny do tego, który występuje naturalnie w organizmie kobiet (lewonorgestrel). Jego zadaniem jest hamowanie wzrostu błony śluzowej (endometrium), a niekiedy także zatrzymanie owulacji. Hormon wpływa też na zagęszczenie śluzu szyjkowego, w efekcie czego plemniki nie są w stanie przemieszczać się w kierunku komórki jajowej.
Wkładka hormonalna posiada zbiornik z lewonorgestrelem, który przyjmuje formę białego cylindra uwalniającego odpowiednie ilości hormonu, aby zapobiec tym samym ciąży. W dolnej części wkładki umieszczona jest pętla, do której przymocowane są nitki pozwalające na bezpieczne usunięcie spirali. Wkładka domaciczna hormonalna zapewnia skuteczne działanie od 3 do 5 lat.
Jakie są zalety wkładki hormonalnej stosowanej w celach antykoncepcji?
Wkładka domaciczna hormonalna to jedna z najskuteczniejszych metod zapobiegania ciąży (ponad 99% skuteczności), która, z uwagi na niski poziom hormonów we krwi, wiąże się ze stosunkowo niskim ryzykiem wystąpienia poważnych skutków ubocznych w porównaniu do innych hormonalnych metod antykoncepcji, m.in. tabletek antykoncepcyjnych. Jest to rozwiązanie wygodne i odwracalne, co oznacza, że po usunięciu wkładki płodność zazwyczaj wraca do normy w krótkim czasie.
Wkładka domaciczna hormonalna to nie tylko metoda koncepcji, ale też sposób na złagodzenie objawów endometriozy i ochronę przed pojawianiem się polipów, mięsaków czy niektórych form raka. Dodatkowo wkładka hormonalna może zmniejszać intensywność i bolesność miesiączek, co jest szczególnie korzystne dla kobiet cierpiących na obfite krwawienia miesiączkowe. Korzyścią w przypadku kobiet, które niedawno urodziły dziecko jest to, że wkładka hormonalna może być stosowana już w okresie karmienia, po odczekaniu kilku tygodni od porodu.
Kiedy zaleca się stosowanie wkładki domacicznej?
Wkładki hormonalne mogą być stosowane przez większość kobiet, w tym także tych, które nie urodziły jeszcze dziecka. Metodę poleca się m.in.:
-
kobietom, które niedawno urodziły dziecko (zarówno siłami natury, jak i w wyniku cięcia cesarskiego);
-
w okresie laktacji;
-
w przypadku bolesnych miesiączek lub zdiagnozowanej endometriozy.
Przeciwwskazania do założenia wkładki hormonalnej
Wkładka hormonalna nie może być stosowana w następujących przypadkach:
-
zdiagnozowane mięśniaki, nadżerki lub wady anatomiczne macicy;
-
choroby nowotworowe, np. piersi, wątroby, szyjki macicy;
-
infekcje intymne i stany zapalne narządu rodnego;
-
krwawienie z dróg rodnych o nieznanej przyczynie;
-
alergia lub nadwrażliwość na którykolwiek ze składników preparatu;
-
niedokrwistość (anemia);
-
nieprawidłowy wynik badania cytologicznego;
-
podejrzenie lub stwierdzenie ciąży;
-
ciąża pozamaciczna w przeszłości;
-
przebyty niedawno poród (wkładkę można zacząć stosować dopiero po 4-6 tygodniach od porodu);
-
wielokrotne poronienia zwiększające ryzyko wypadnięcia wkładki.
Możliwe powikłania/skutki uboczne zastosowania wkładki hormonalnej
W większości przypadków wkładki hormonalne nie powodują żadnych skutków ubocznych. Niekiedy w pierwszych dniach po założeniu wkładki pacjentki mogą obserwować u siebie dolegliwości bólowe zbliżone do bólu menstruacyjnego oraz plamienia śródcykliczne. Rzadkim skutkiem ubocznym jest też perforacja macicy, która występuje u 1 na 500 kobiet stosujących wkładkę hormonalną.
Z uwagi na zawartość hormonów stosowanie wkładki domacicznej może być też przyczyną takich dolegliwości jak: ból piersi, ból głowy, wahania nastroju, obniżenie libido, problemy skórne czy nudności.
Jak się przygotować do założenia wkładki domacicznej?
Niezwykle ważne jest, aby przed przystąpieniem do założenia wkładki domacicznej odbyć konsultację z lekarzem, który oceni stan zdrowia pacjentki, przeprowadzi wywiad medyczny i zleci odpowiednie badania. W trakcie wizyty lekarz wykonuje też badanie ginekologiczne, aby upewnić się, że wkładka jest odpowiednią metodą antykoncepcji dla danej osoby oraz wykluczyć ewentualne przeciwwskazania. Przed założeniem wkładki należy wykonać m.in. badanie cytologiczne, USG narządu rodnego i USG piersi, jak również badania na obecność infekcji.
Ważne jest też, aby wybrać odpowiedni moment na założenie wkładki domacicznej. Chcąc uzyskać natychmiastową skuteczność wkładki hormonalne, ważne jest, aby zakładać ją pod koniec trwania krwawienia miesiączkowego (w 3 lub 4 dniu cyklu), kiedy szyjka macicy jest delikatnie rozszerzona. W dniu zabiegu należy też szczególnie zadbać o higienę miejsc intymnych, unikać stosunków seksualnych oraz nie stosować żadnych środków dopochwowych.
Jak wygląda zabieg zakładania wkładki domacicznej?
Wkładkę domaciczną zakłada się w gabinecie ginekologicznym. Zabieg jest krótki, bezbolesny i nie wymaga stosowania żadnego znieczulenia. Polega na delikatnym wprowadzeniu wkładki przez kanał szyjki macicy do jamy macicy przy pomocy specjalnego aplikatora w formie cienkiej rurki. Po odpowiednim ustawieniu wkładki aplikator jest wyjmowany, a lekarz przycina nitki wkładki, aby nie sprawiały dyskomfortu podczas codziennego funkcjonowania.
Usunięcie wkładki domacicznej
W Hygge Clinic oferujemy usługi związane zarówno z założeniem, jak i usunięciem wkładki domacicznej, zapewniając kompleksową opiekę oraz indywidualne podejście do każdej pacjentki. Przed usunięciem wkładki lekarz przeprowadza badanie ginekologiczne, aby ocenić położenie wkładki w macicy oraz stan narządów rodnych. Następnie przy pomocy specjalnych narzędzi delikatnie łapie nitki wkładki i powoli wyjmuje je z macicy. Cały proces jest zwykle krótki, choć może wiązać się z pewnym dyskomfortem dla pacjentki.
Czasami zdarza się tak, że brak bezpośredniego dostępu do nici utrudnia usunięcie wkładki domacicznej. W takich przypadkach lekarz może zdecydować się na wykonanie histeroskopowego usunięcia wkładki domacicznej, które polega na wprowadzeniu do macicy przez pochwę i kanał szyjki histeroskopu, aby móc tym samym ją zlokalizować, uchwycić i usunąć. Zabieg przeprowadzany jest w znieczuleniu ogólnym lub przewodowym.
Zalecenia po założeniu wkładki domacicznej
Już po kilku godzinach od zabiegu założenia wkładki pacjentka może wrócić do normalnego trybu życia. Ważne jest jednak, aby w pierwszych dniach po zabiegu:
-
dużo odpoczywać;
-
unikać nadmiernego wysiłku (zwłaszcza dźwigania);
-
nie stosować tamponów i środków dopochwowych;
-
monitorować wszelkie objawy niepożądane, takie jak ból brzucha, krwawienie z dróg rodnych, gorączka.
Należy pamiętać też o wizycie kontrolnej po upływie 4-12 tygodni od zabiegu, aby upewnić się, że wkładka znajduje się w prawidłowej pozycji.
FAQ
Wkładka domaciczna jest bezpieczną metodą antykoncepcji, która jedynie w niektórych przypadkach może wywoływać pewne skutki uboczne.
Zakładanie wkładki domacicznej nie jest bolesne, jednak u niektórych kobiet może pojawić się niewielki dyskomfort.
Zabieg trwa od kilku do kilkunastu minut.
Zaleca się unikania współżycia przez 48 godzin po założeniu wkładki domacicznej.